Yeni Yasa’da Neler Var?

Amasya Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Merzifon Temsilcisi Serhat Çimen, geçtiğimiz günlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilerek yasalaşan, vergi kanunları ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi hakkında bilgiler verdi.
SMMMO Merzifon Temsilcisi Serhat Çimen kabul edilen yasa hakkında verdiği bilgide, “7524 Sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 28 Temmuz Pazar günü TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Bu kanunla yapılan düzenlemeleri şu şekilde özetleyecek olursak;
YURTİÇİ ASGARİ KURUMLAR VERGİSİ GETİRİLDİ
Yurt içi asgari kurumlar vergisi uygulanması amacıyla kurumlar vergisi mükelleflerinin ödeyecekleri kurumlar vergisi, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının yüzde 10’undan aşağı olamayacağı hüküm altına alındı.
Çok Uluslu İşletmelere Yönelik Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi Düzenlemeleri
Dünya genelinde faaliyet gösteren ve yıllık konsolide hasılatı, gelirin raporlandığı hesap döneminden önceki dört hesap döneminin en az ikisinde 750 milyon avro karşılığı Türk lirasını aşan çok uluslu işletmelere yönelik yeni vergi düzenlemeleri getirilmiştir.
DEVREDEN KDV’NİN İNDİRİMİ 5 YILLA SINIRLANDIRILIYOR
Devreden KDV’nin azaltılmasına imkan sağlamak amacıyla yapılan diğer bir düzenleme ile beş takvim yılı süresince indirilemeyen ve sonraki dönemlere devreden KDV tutarlarının, altıncı yılın başında özel bir hesaba alınarak mükellefin talebi üzerine yapılacak vergi incelemesi sonucunda, incelemenin tamamlandığı yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisinin tespitinde gider olarak dikkate alınmasına imkan sağlanmaktadır.
Devir ve Bölünme İşleminde Devreden KDV’nin Devralan Şirketlerce İndirimi İncelemeye Bağlanıyor
Devreden Katma Değer Vergisi (KDV) tutarlarının devralan şirketler tarafından indiriminin vergi incelemesine tabi tutulmasını öngörmektedir.
Ticari Olmayan Deniz Taşıma Araçlarına Yat Limanlarında Verilen Hizmetlerde KDV İstisnası Kaldırılıyor
Ticari olmayan gezi, eğlence, spor gibi faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına yat limanlarında verilen kiralama, bakım ve benzeri hizmetlerde Katma Değer Vergisi (KDV) istisnasının kaldırılması hükme bağlanmıştır.
VERGİ DAİRELERİNCE HASILAT DENETİMLERİ SIKLAŞACAK
Mükellefler nezdinde yapılacak yoklamalar sonucunda tespit edilen günlük hasılat tutarlarının ortalaması alınarak mükelleflerin aylık ve yıllık hasılat tutarları tespit edilecek. Bu şekilde tespit edilen hasılat tutarları ile mükelleflerin faaliyette bulundukları döneme ilişkin beyan ettikleri hasılat tutarları karşılaştırılacak ve karşılaştırma sonucu bulunan farkın yüzde 20'den fazla olması durumunda mükellefler, Vergi Usul Kanunu'nda yer alan "izaha davet müessesi" kapsamında izaha davet edilecek. Bu hüküm, kurumlar vergisi mükellefleri hakkında da uygulanacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olacak. Hüküm, 1 Ocak 2025'te yürürlüğe girecek.
GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE TEVKİFAT KAPSAMI GENİŞLETİLİYOR
Elektronik ticaret pazar yerlerinde elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarının mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına veya sipariş verilmesine imkan sağlayan aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, ilgili hükümlere göre faaliyette bulunan hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına faaliyetleri dolayısıyla yaptıkları ödemeler gelir veya kurumlar vergisi kesintisi kapsamına alınacak.
Mal ve hizmet alanlarına ilişkin gerçek kişilere yapılan ödemeler üzerinden Cumhurbaşkanınca belirlenen sektör ve faaliyet konuları dikkate alınarak vergi tevkifatı yapılması öngörülüyor. Böylece vergi güvenliğinin sağlanması ve kayıt dışılığın azaltılması amaçlanıyor. Cumhurbaşkanına vergi kesintisine tabi ödemeler için faaliyet konuları, ödeme türleri, sektörler, iş grupları ve iş nevileri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte oran belirleme yetkisi veriliyor. Bu hüküm, 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
ELEKTRONİK TİCARETTE BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ GETİRİLEN İŞLEMLER
Her türlü dijital ortamda alım, satım, kiralama, ilan ve reklam gibi ticari faaliyet gösteren aktörlerin bu faaliyetlerine ilişkin bilgilerin alınabilmesi amacıyla bilgi verme mecburiyeti kapsamına alınan banka ve ödeme kuruluşlarının bilgi verme yükümlülüğü ile düzenli bilgi verilecek konular düzenleniyor.
Kıymetli Madenler Borsa Rayici İle Değerlenecek
Kıymetli maden borsalarında işlem gören altın, gümüş, platin ve paladyum gibi kıymetli madenlerin değerlemesinde ölçüt olarak borsa rayicinin kullanılmasına, borsa rayicinin olmaması ya da muvazaalı bir şekilde oluşması halinde ise değerlemede maliyet bedelinin esas alınmasına hükmediliyor.
Vergi Aslı Uzlaşma Kapsamı Dışına Çıkarılacak
Vergi aslı uzlaşma kapsamından çıkarılıyor ve buna ilişkin olarak Vergi Usul Kanununun ilgili maddeleri düzenleniyor.
KAYIT DIŞI FAALİYETTE BULUNANLARA VERGİ ZİYAI CEZASI YÜZDE 50 ARTIRIMLI UYGULANACAK
Vergi ziyaı cezası, mükellefin ödemesi gereken vergiyi eksik beyan etmesi veya hiç beyan etmemesi durumunda uygulanan bir ceza türüdür.
Vergi ziyaı cezası, vergi dairesinin bilgisi dışında mükellefiyet tesis ettirmeksizin kayıt dışı faaliyette bulunarak vergi ziyaına sebep olunması halinde yüzde 50 artırılacak. Aynı vergi türü ve dönemine ilişkin daha sonra yapılacak tarhiyatlar nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarına da aynı artırım hükmü uygulanacak.
SAHTE BELGE DÜZENLEYENLERLE İLGİLİ TEMİNAT VE ÖZEL USULSÜZLÜK CEZASI UYGULAMASI
Özel usulsüzlük cezası, vergi beyannamelerinin zamanında verilmemesi, eksik veya yanıltıcı bilgi verilmesi, vergi belgelerinin düzenlenmemesi veya kaydedilmemesi gibi durumlarda uygulanmaktadır.
Vergi Usul Kanunu'nda "özel usulsüzlükler ve cezaları" hükmünde yapılan değişikliğe göre, bir takvim yılı içerisinde ilgili hükümler uyarınca birden fazla özel usulsüzlük cezası kesilmesi durumunda caydırıcılığı artırmak amacıyla artan ceza uygulaması getiriliyor. Öte yandan hükme, mükellef grupları ve ilgili usulsüzlüklere yönelik cezaların yer aldığı yeni bir cetvel de ekleniyor.
Bir takvim yılı içerisinde birden fazla özel usulsüzlük cezası kesilmesi durumunda caydırıcılığı artırmak amacıyla artan ceza uygulaması getirilecek.
Kanun kapsamı dışında belge düzenleyenlere 2 kat özel usulsüzlük cezası kesilecek, bu durumun idarenin bilgisine girmeden önce belgeyi almak zorunda olanlar veya belge muhteviyatı işlemin muhatapları tarafından 5 iş günü içerisinde bildirilmesi halinde ise Kanun kapsamı dışında belge düzenleyenlere 6 kat özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Kanunda sayılan belgeleri düzenleme zorunluluğu bulunanların yükümlülüklerini yerine getirmedikleri takdirde bu durumun belge muhteviyatı işlemin muhatapları tarafından 5 iş günü içerisinde idareye bildirilmesi halinde bu kimselere ceza kesilmeyecek; belgeleri düzenlemeyen, eksik veya yanıltıcı düzenleyenlere ise özel usulsüzlük cezasının 3 katı uygulanacak.
Sahte belge düzenleyen kişi veya kişilerle ilişkili şirketler, bu kişilerin hukuki statülerine son vermez veya teminat göstermezlerse, teminat tutarı kadar özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Kamu Kurumlarından Ödeme Almak için “Borcu yoktur” yazısı ile ilave mahkeme kararları ve İcra Dairesi Ödemeleri de İstenebilecek
Vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge arama zorunluluğu bulunan ödeme ve işlemler arasına, mahkeme kararları ve icra dairelerinin ödeme veya icra emirleri üzerine yapılacak ödemeler de dâhil ediliyor.
Kamu Özel İş Birliği Modeli Çerçevesinde Yürütülen Projelerde Kurumlar Vergisi Oran %30 Olarak Uygulanacak
Ayrıca, yap işlet devret modeli ile kamu özel işbirliği projeleri kapsamında yürütülen faaliyetlerden elde edilen kazançlara uygulanacak kurumlar vergisi oranı %30’a çıkarılmaktadır.
YURT DIŞINA ÇIKIŞ HARCI 500 TL
Yurt dışına çıkış harcı çıkış başına 500 Türk lirası olarak yeniden belirlendi. Bu kanunun yayımını izleyen onuncu günde uygulanmaya başlayacak.
7524 Sayılı kanunla birlikte vergilemede güvenliğin sağlanması ve kayıt dışılıkla mücadele, vergi adaletinin güçlendirilmesi ve dolaysız vergilerin payının artırılması, vergiye uyumun artırılması, bazı istisnaların kaldırılması, bazı istisnalar da uygulanma şeklinin değiştirilmesi, cezaların ve tahsilat etkinliğinin artırılması hedeflenmektedir” ifadelerini kullandı.