Şehzadeler Şehri Amasya’nın en önemli tarihi yapılarından biri, Sultan II. Bayezid Külliyesi’dir.
1485-1486 yılları arasında Osmanlı Sultanı II. Bayezid’in talimatıyla, Amasya Sancak Beyi Şehzade Ahmed tarafından inşa edilmiştir. İlk yapıldığında imaret olarak bilinen yapı; yemekhane (mut’ime-hâne), mutfak (matbah), kiler, fırın ve ahır olmak üzere beş ayrı birimden oluşuyordu. Günümüze ise cami, medrese ve imaret bölümleri ulaşmıştır. Yüzyılda eklenen muvakkithane ve şadırvan, külliyenin mimari bütünlüğüne katkı sağlamaktadır.
Ayrıca, Şehzade Ahmed’in küçük yaşta vefat eden oğlu Şehzade Osman’a ait türbe sonradan külliyeye eklenmiştir.
Mimari Özellikleri
Cami, Osmanlı mimarisinin yan mekanlı ya da zaviyeli plan tipinin en güzel örneklerinden biridir.
Yapı; ortada büyük bir kemerle ayrılan iki kare mekan ile doğu ve batı yönlerinde yer alan üçer kubbeli bölümlerden oluşur. Kubbe içleri ve pencere kemerleri zengin kalem işleriyle süslenmiştir. 15. yüzyıla ait kündekâri tekniğinin en güzel örneklerinden biri olan pencere kanatları, ahşap işçiliğinin zarafetini yansıtır.
Caminin kuzeyinde bulunan son cemaat yeri, altı yuvarlak mermer sütun üzerine oturan beş sivri kemer ile taşınan kubbelerle örtülüdür. Buradaki pencere üstleri mavi-beyaz çini panolarla bezenmiştir. Yapının iki köşesinde yükselen tek şerefeli iki minareden sol taraftaki dikine yivli, sağ taraftaki ise zikzak taş dekorludur.
Caminin inşaatı sırasında dikilen şadırvanın iki yanında bulunan çınar ağaçları, 500 yılı aşkın süredir cami bahçesine gölge vermektedir.
