AMASYA’NIN SOSYO - COĞRAFYASI
Amasya, merkez dâhil olmak üzere yedi ilçeden meydana gelmiş tarihi bir ilimizdir.
Batıdan doğuya doğru sayarsak; Gümüşhacıköy, Hamamözü, Merzifon, Suluova, Merkez, Göynücek ve Taşova Amasya’nın ilçelerindendir.
Bu yazdıklarımı ilkokul üçüncü sınıfa giden her Amasyalı bilir. Öyleyse niye yazıldı?
Ülkemizde bazı illerin öyle ilçeleri vardır ki bu ilçelerin komşuları da kendi ilindendir. Bir nevi etrafı da kendi ilindeki ilçelerle çevrilidir. Bu ne demek olur? Bir açıdan “saf” bir kültüre sahip olmak demektir.
Hemen hemen her ilin en az bir veya iki tane böyle ilçesi bulunur. Haritayı incelediğimde Amasya’nın yedi ilçesinin de bir şekliyle başka bir ile komşu olduğunu gördüm. Zaten Amasya’nın dört komşusu var. Tokat, Yozgat, Çorum ve Samsun Amasya’nın komşuları. İşin ilginç tarafı Amasya’nın her ilçesi bir şekilde bunlardan biriyle komşu.
Bu hususta en ilginç ilçe ise Göynücek. Göynücek ilçesi; Tokat, Çorum ve Yozgat iline koşu. Göynücek için “Kültürel geçiş açısından önemli” bir durum. Madem üç farklı ile komşu her biriyle bazı özellikleri aynı olma ihtimali fazla. Ancak coğrafi sınırlar bellidir. Sosyal ve kültürel sınır olamaz.
Şehzadeler şehri olarak da bilinen Amasya birçok efsanelere konu olmuş ve Merzifonlu Kara Mustafa Paşa gibi tarihe mâl olmuş önemli devlet adamları çıkarmıştır.
Yazımızın konusu olan ilçeler ve komşuları konusu Amasya ili farklı bir boyut taşıyor. Bazı illerden örnek verirsek konu daha iyi anlaşılır. Ordu ilinde; Çamaş, Çatalpınar, Kabataş, Gürgentepe ve Ulubey gibi ilçelerin de komşuları Ordu’nun diğer ilçelerinden.
Kastamonu ilinde de Ağlı, Küre, Seydiler ve Azdavay gibi ilçelerin komşuları da Kastamonu ilçeleriyle çevrili. Giresun’da ise Doğankent ilçesi de bu durumdadır.
Amasya sadece tarihinden gelen özelliğinin yanında her ilçesini başka ilin ilçeleriyle de komşu olması çok kültürlü bir sosyal yapıya sahip olduğunu gösterir.
Her zaman güncel konular ele alınmıyor. Bazen böyle “dikkatlere” de yer vermek gerekiyor.
