Çorum Özel Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Opr. Dr. Şahatayi Şahin, topluda çok yaygın görülmekte olan Bel fıtığı hastalığı ve cerrahi tedavisi hakkında bilgiler verdi.
Bel Fıtığı Nasıl oluşur?
İnsan vücudunda omurların arasında disk adı verilen ve bir yastık görevi görerek omurların hasar almasını engelleyen yapılar bulunmaktadır. Zamanla omurlar arasında yastık görevi gören bu disklerde yaşlanma, ters hareketler yapma gibi çeşitli sebeplere bağlı olarak yırtılma ve yıpranma gibi durumlar ortaya çıkmaktadır. Oluşan bu yırtıklar ve yıpranmalar omuriliğe ve omurilikte bulunan sinirlere baskı yaparak bel fıtığına neden olabilmektedir.
Bel fıtığı rahatsızlığı bulunan hastalar çoğu zaman işyerindeki verimlerinin düşmesinden, uyku düzenlerinin bozulmasından ve yürümekte zorluk yaşamaktan şikâyet etmektedir.
Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Bel fıtığının 30- 50 yaş arasında ve erkeklerde daha sık görülmektedir. Belirtilerini ise şöyle sıralayabiliriz;
Alt bel bölgesinde ağrı: Ağrı şikayetleri öksürme, hapşırma veya uzun süre ayakta durma ile daha da kötüleşebilir. Ayrıca bel kaslarında spazm oluşabilir.
Belden bacağa yayılan ağrılar: Bel fıtığının en önemli belirtilerinden biridir.
Uyuşukluk: Bacaktaki ağrıya ek olarak uyuşma, keçeleşme gibi semptomlar görülebilir.
Kas zayıflığı: Geç dönemde oluşmaktadır.
Mesane veya bağırsak fonksiyonundaki değişiklikler: Nadiren görülür, bağırsak veya mesane işlevi de etkilenebilir. İdrar yapamamaya bağlı olarak mesane dolar ve damla damla idrar kaçırma ortaya çıkar.
Bel Fıtığı Riskleri Nelerdir?
Bel fıtığı, hastaların yaşam konforunu etkileyen ciddi bir rahatsızlıktır. Bel fıtığına erken dönemde müdahale edilmediği takdirde ilerleyen dönemlerde kalıcı sinir hasarları ve daha da bozulmuş omurga dizilimiyle daha ciddi sağlık sorunları ortaya çıkma ihtimali yükselebilmektedir.
Bel Fıtığı Tanısı Nasıl Konulur?
Bel fıtığı tanısı için öncelikle hastanın şikayetlerinin dinlenmesi gerekmektedir. Ayrıntılı nörolojik muayene yapılması gerekir. Röntgen ve Bilgisayarlı Tomografi (BT) de faydalı olmasına rağmen esas tanı aracı Manyetik Rezonans (MR) görüntülemedir. Ayrıca EMG tetkikinden de yararlanılmaktadır.
Bel Fıtığı Ameliyatsız Tedavi Edilebilir Mi?
Bel fıtığı, çoğunlukla istirahat, ilaç tedavileri (4-6 hafta) ve fizik tedavi ile ameliyata gerek kalmadan düzelebilmektedir. Bu tedavilere ek olarak bel bölgesine çeşitli enjeksiyon ve algolojik (ağrıya yönelik) tedaviler de yapılmaktadır.
Bel Fıtığının Cerrahi Tedavisi Nasıl Yapılmaktadır?
Açık ameliyat (Diskektomi) artık çok nadiren yapılmaktadır. Bel fıtığı cerrahisinde genel kabul gören ameliyat şekli mikroskobik diskektomidir. Mikroskop eşliğinde küçük bir kesi ile açık ya da tüplerle ekartasyon yapılarak uygulanır. Bu yöntemle çevre dokular daha az zarar görür ve iyileşme süreci daha hızlı olur.
Mikrocerrahi ile bel fıtığı ameliyatının mikroskop ve buna uygun mikro aletler kullanılarak yapılan bir ameliyat yöntemidir. Mikrocerrahi yöntemi hasta anestezi altındayken uygulanabileceği gibi uygun hastalarda belden aşağı uyuşturularak da yapılabilmektedir. Böylelikle anestezi riski yüksek olan ileri yaş ve ek hastalığı olan hastalarda bu işlem uygulanabilmektedir. Mikroskop yardımıyla 1-1.5 cm'lik küçük kesiler açılır, Özel cihazlar yardımıyla açılan bu kesilerden girilerek kas dokusu az miktarda sıyrılarak sinire baskı yapan fıtık temizlenir.
Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?
Bel fıtığı ameliyatı sonrası hasta, 4-6'ncı saatte ayağa kaldırılır ve tuvalet ihtiyacını kendisinin giderebilir. Ameliyatın birinci gününde taburcu edilir. Hastanın mesleği ve işinin ağırlığına göre, üçüncü gün (hafif masa başı işi, kısa süreler) ile altıncı hafta arasında (ağır beden işi) iş yaşamına dönmesi beklenir. 12'nci haftadan itibaren giderek arttırılarak spor yapabilir.
Ameliyat Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Öne ve yanlara doğru eğilme gibi hareketler yapılmamasını isteriz.
Yerden bir şey alınacaksa, belden eğilmeden çömelerek alın, 3-5 kg'ı geçen ağırlık kaldırmayın, otururken bel boşluğunu dolduracak şekilde bir yastıkla destekleyin ve uzun süre oturmayın, soğukta kalmayın, açık pencere veya havalandırma önünde durmayın.
