Merzifon Ticaret ve Sanayi Odası tarafından organize edilen Senegal ile Ekonomik Ticari işbirliği programına katılan Büyükçelçi Prof. Dr. Ahmet Kavas üyelere hitaben bir konuşma yaptı.
TSO Toplantı salonunda gerçekleşen programa Yönetim Kurulu Başkanı Dursun Dağdelen, Meclis Başkanı Mustafa Atak, Yönetim Kurulu üyeleri ve TSO üyeleri de katıldı.
Konuşmasına 1968 yılında Vezirköprü’den Merzifon’a gelerek hayatını burada sürdürmek isteyen ailelerden birisi olduklarını söyleyerek başlayan Senegal Büyükelçisi Prof. Dr. Ahmet Kavas, Merzifon’un bir parçası olduklarını ve her yerde de Merzifon’dan gururla bahsettiğini ifade etti.
MERZİFON GÜZEL VE AYRICALIKLI BİR KENT
Merzifonlu olmanın güzel ve ayrıcalıklı olduğunun da altını çizen Türkiye’nin Senegal Büyükelçisi Prof. Dr. Ahmet Kavas, “Merzifon, Osmanlının son dönemlerinde yaşamış olduğu bazı durumlar olmasaydı, İngilizler burayı bir avuç asker getirmemiş olsaydı Merzifon belki Karadeniz bölgesinin jeo stratejikte önemli olacaktı. Türkiye devleti dünyada aynen Merzifon gibi jeo stratejisi çok güçlü bir ülkedir. Coğrafya Allah’ın yarattığı bir yer ama o coğrafyaya sahip olabilme noktasında atalarımız dünyanın en güzel yerinin mekân edinmişler. Finlandiya’dan bir kuş çıkıyor on bin kilometre Güney Afrika’ya gidiyor, Bulgaristan’a gelip İstanbul boğazlarda geçtikten sonra Suriye kıyısından geçiyor. Yani bir kuş bile havada uçarken Anadolu’nun üzerinden geçmek zorundadır” dedi.
MERZİFON ÖNEMLİ BİR LOJİSTİK MERKEZİ
Merzifon’un önemli bir lojistik merkezi olduğunu da kaydeden Prof. Dr. Ahmet Kavas, “Merzifon önemli bir lojistik merkezidir. Yani ikmal merkezidir. O zamanlar ulaşım hayvanlar ile sağlanıyordu. Belgelerdeki yazan Farsça bir kelime baygir, biz beygir diyoruz bu hayvanlar Merzifon’daki değişim merkezinde bırakılıyor. Burada dinlenmiş hayvanlar alınıyor ve buradan devam ediyorlar. Onun için Merzifon lojistik anlamda önemli bir şehirdir. Böyle bir önemli şehrin canlandırılması gerekiyor. Merzifon, dün de bugün de ve insanlık tarihi kaldığı sürece merkezi yerlerden birisi olacaktır” dedi.
AFRİKA’DA HALA OSMANLI DEVLETİ EGEMENLİĞİNİ KORUYOR
Afrika ile ilgili görüşlerini de dile getiren Prof. Dr. Kavas, “Türkiye Diyanet Vakfı, İslam coğrafyalarını, ülkelerini tanıyan uzmanlar yetiştirmeyi amaçlıyor. Ben de İlahiyat Fakültesini bitirdikten sonra 1987 yılında Afrika’ya gitmek isterim dedim. 1988 Eylül ayında Fransa’ya gittim. Ve o gün bugündür Afrika’yı üniversite ortamında, coğrafya, tarih, toplum olarak tanımak ve öğrenmek istedik. Amacımız Afrika’daki Müslümanların nasıl İslam’ı öğreniyorlar, yaşıyorlar, geçmişte nasıldı konuları üzerinde çalışmak. 400 yıl idare ettiğiniz bir kıta sadece Osmanlı, Osmanlı’dan önce Memlûkler 267 yıl var. Yani Türkiye Müslüman olduktan sonra ilk devletlerini bundan 1200 yıl önce Mısır’da kuruyorlar. O tarihten 1912 yılına kadar fiili olarak varlar. 30 milyon kilometre karenin takriben 15 milyon kilometre karesinde bugün 54 ülkenin belki 15-20 kadarıyla fiili olarak hükümdarlığı var. Ancak yüz ölçüm olarak Afrika’nın yarısı kadar bir bölgede Osmanlı devleti fiili olarak koruyan bir devlettir. Birçok hata ve eksikliği olsa bile sonuçta siz varken kimse oraya giremiyor. Birileri orada bir işlem yapmak istiyorsa sizden izin almak zorundadır. Osmanlı devletinin amacı aslında gidiyim Afrika’dan toprak alayım değil. Çünkü o çağlarda Müslümanlar Avrupa’da çok etkililer. İspanya’da Müslümanların 900 yıllık bir medeniyeti var. 900 yıllık bir medeniyetten sonra bir tane Müslüman kalamayacak şekilde ilk kafile 710 yılında giriyor, son kafile de 1610 yılında İspanya’yı terk etmek zorunda kalıyor” dedi.
AFRİKA İLE TİCARETİMİZ 50 MİLYAR DOLAR ÜZERİNDE
Afrika ülkelerindeki ticaret hayatı hakkında da TSO üyelerine bilgiler veren Senegal Büyükelçisi Prof. Dr. Ahmet Kavas, “Afrika’da bizim bu coğrafyada Türkiye’nin yıllar içerisinde dönüşümü yaşıyoruz. Afrika ile ticaretimiz 25-30 milyar dolar civarındadır. Benim tahminim ise 50 milyar dolarında üzerindedir. Afrikalılar uluslararası para transferlerinde mümkün mertebe kullanmıyorlar. Çünkü dünyadaki para akış sistemini kontrol ederler. Hangi ülkeden hangi ülkeye para gittiğini gördüğü anda bütün antenleri oraya yönlendiriyor ve orayı kapatıyor. O yüzden insanlar ceplerinde getiriyor veya takas yapıyorlar. 1992 yılında Çin’in Afrika’daki ticareti 500 milyon dolar, Hindistan’ın 2 milyar dolardır. Bugün Hindistan’ın sadece Senegal ile ticareti 1,5 milyar dolardır. Çin’in bugün sadece Angola ile ticareti 25 milyar dolardır. Sadece Nijerya ile Çin’in ticareti 5 milyar dolardır. Bizim bütün Afrika ile ticaretimiz 25 milyar dolar olamaz. Afrika’nın artık her yerinde varız. Afrika’yı artık doğrudan ihracat noktası olarak değil de ürettiğimiz şeylerin benzerini orada üretmektir. 1 Ocak 2021 yılında yürürlüğe giren Afrika’da Avrupa birliği gibi gümrük birliği anlaşması imzalandı. Şimdi hukuki olarak alt yapısını oluşturmaya çalışıyorlar. Ürettiğimiz şey Senegal malı dediğimiz noktada Afrika’yı herhangi bir 54 ülkeden birisini %95 vergiden muaf dolaşacaktır. Fransa Senegal başkente son 10 senede 40 mağaza açmışlar. Mart ayında Senegal karıştı. Siyasete, ticarete ve yabancı yatırımcıya hepsine değil de Fransa’ya yöneldi ve 40 mağazanın 20’sinde inanın çerçeve dahi yoktu. 20 mağazayı da yağmaladılar. Bulunduğumuz ülkede sosyal dokuyu iyi takip etmek gerekiyor. Bence yerel ortaklar aynı zamanda yerel siyaseti de yönlendiren güçler oluyor. O yüzden ben buraya geleyim tek başıma kazanıyım diye bir olay olmuyor. Yerel ortak sizi yanlış yönlendiriyor olabilir elinizdekine konmaya çalışabilir ama bu güç büyük, ister istemez sizin oradaki varlığınızın arkasında da güçler oluşması lazım. Türklerin şu anda Afrika’da yaptığı bütün yatırımlarında genel itibariyle herhangi bir riski yok ama Mısır’da kapanmak zorunda kaldı. Tosya’ya geldiğimiz zaman sokaktaki insanın Tosya’yı anlamasıyla devlet başkanının Tosya’yı anlaması 180 derece zıt. Cezayir de fabrika kurulurken belli bir aşamaya gelirken bir an da 500 kişi ellerinde kazma kürek yıkmaya geliyorlar. Senegal de fabrika bittiğinde maden Afrika’da var. Siz bunu gemilere dolduruyorsunuz malzemeyle birlikte bir sürü işe yaramayan şeyler de gidiyor. Oysa siz bunun yarımını, tamamını yaptığınızda Afrika tam bir sanayi kıtası olur. Dünya da sanayi 4 devrim yaptırıyor. Sanayileşme, seri üretim, otomasyon şimdi ise robotizasyon yani ful otomatik oluyor. Afrika bu 3 devrimi pas geçti çünkü Afrika’ya sömürgeciler getirtmedi. 4. Sanayi devrimi geldi bizde getirdik başkaları da getiriyor. Şu anda Afrika sanayi devriminde bundan sonra taşıma yerine bizzat yerinde malzemeyi almak lazım. Senegal havaalanını bir şirket alıp bitiremediği için Limak ve Summa firmaları alıp bitirdiler ve şu anda işletiyorlar. 1500 kişi çalışıyor. Senegal de en büyük işletmemiz havaalanı oldu. 1500 kişinin içinde sadece 20’si Türk vatandaşı gerisi Senegalliler. Yerli iş gücü Afrika’nın ve Dünya’nın bütün yerinde sıkıntı yaratıyor. İstihdamı olmayan yatırımın getirisi yok. Kazanabilirsiniz ama uzun vadede o istihdamı yansıtmamız gerekiyor” dedi.
DÜNYAYA AÇILMAK ÇOK ZOR DEĞİL
Prof. Dr. Kavas yaptığı konuşmanın devamında; “Karadeniz Enerji, gemi mantığıyla yapılmıştır. 50 kişi çalışıyor ve sadece bizim vatandaşlarımız çalışıyor. Kimseye güvenemezsiniz en ufak bir şey risk taşıyor. Senegal’in günlük enerji üretimi 1700 megabayt. Bizim girdiğimiz zaman tabloya yansıyan 176 megabayttı yeni bir gemi getirdiler. Likit gaz o gemiye geliyor doğalgaza çeviriyor. Bu gemiye veriyor bu gemi kullanıyor kullanmadığını da şehrin doğalgaz ihtiyacını temin ediyor. 1700 megabaytın da 250 megabaytını şu anda bu gemi üretiyor. Bizim Türkiye adına bir firmamız. Demiryolu yapı merkezi 40 km hızlı tren hattı Fransızlarla yaptı. Fransızlar bunu almakla işi bitirdiler. Fransızlar tarihte de böyle savsaklardı. Bizim firmalarımızın başarısı Fransızları da ürkütüyor. Hatta ikincide bu firmamızla çalışmak istemediler ama mecburlar. Özellikle Afrika, Tanzanya ve Etiyopya da projeleri var. Bütün problem bu projelerin yarım kalması bitmemesi gibi bir sıkıntısı vardı. Şimdi projeleri Türklerin hızlı yaptıklarını gördükleri için devletler sıraya giriyorlar.
Şimdi bizim büyükelçilik binamızı yapıyorlar. 7 milyon avroya haziran ayında temelleri atıldı. 3700 metre kare 2 bina ve bu arada bir sürü şantiyeleri var. Şubatta veriyorlar. Hakikaten işimizi iyi yapar ve erken bitirseniz Afrika gibi büyük ve bereketli bir kıta yoktur. Merzifon gibi bir şehir limana yakın buradan yük yüklemek belki İstanbul’dan yüklemekten daha kolaydır. Dünyaya açılmak çok zor değil. Önemli olan hammaddesini oluşturup özellikle üretip tekrar ihraç etmek ne kadar cazip bu bir. İkincisi üretim yaptığımız sektörlere mutlaka gidip gezmek için bakıp ben ne iş yapabilirim diye bakmak değil orada üretim yapmak lazım ve ihracat sadece Türkiye’ye ait değil. Bugün iflas etmiş çok devlet var dünyada inşallah daha da iyiye gideriz. Ciddi bir başarı söz konusu ve bunda da iş dünyası en öncü rolü üstleniyor. Gerekli anlaşmaları alt yapıyı biz hazırlıyoruz ama işi yapan adamları, iş dünyası, sanayiciler, üreticiler sizsiniz.
İki şeyi çok önemsiyorum. Birincisi üstün teknolojiyi dünya mecburen bizden alsın. İkincisi de normalde üreteceğimiz şeyleri kazancımızın çoğunu taşımacılığa vermek yerine gidip orada sistemi kurup işi bilen arkadaşlarımızı çalıştırmak” ifadelerini kullandı.
