On bir ayın sultanı Ramazan’a bir kez daha veda etme vakti geldi. Maneviyatla dolu günlerin ardından bu akşam, sabırla tutulan oruçların sonuncusu açılacak. Son iftar sofraları, hem buruk hem de umut dolu bir heyecanla hazırlanıyor. Ramazan boyunca paylaşılan ekmek, edilen dualar, edilen yardımlar ve sevdiklerle geçirilen vakitler artık birer hatıra olurken; son iftar, bu güzel ayı uğurlamanın en anlamlı anlarından biri haline geliyor.
Ramazan Ayının Sessiz Veda Gecesi
Ramazan boyunca her akşam ayrı bir heyecanla kurulan iftar sofraları, bu akşam belki biraz daha sessiz ama bir o kadar da derin duygularla dolu. Her tabak biraz veda, her lokma biraz şükür barındırıyor. Aile büyüklerinin duaları, çocukların heyecanı, misafir sofralarının sıcaklığı bu son akşamda daha da anlam kazanıyor. Yarın Bayram sabahı; ama bu akşam, Ramazan'ın gönüllerde bıraktığı izlerle dolu bir kapanış.
Geleneksel Lezzetlerle Veda Sofrası
Bu özel geceye yakışır bir menüyle, iftar sofralarına hem lezzet hem anlam katılıyor. Geleneksel tatlar, hem damakları şenlendiriyor hem de geçmişin sofralarına selam gönderiyor.
- Çorba: Yeşil Mercimek Çorbası
Lif ve protein açısından zengin bu çorba, son iftara sağlıklı ve besleyici bir başlangıç sunuyor. Nefis aroması ve doyuruculuğuyla öne çıkıyor.
Yeşil Mercimek Çorbası Tarifi
4 kişilik | Hazırlık: 15 dk | Pişirme: 30 dk
Malzemeler:
- 1 su bardağı yeşil mercimek
- 1 adet kuru soğan
- 1 adet havuç (isteğe bağlı)
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 1 diş sarımsak (isteğe bağlı)
- 2 yemek kaşığı sıvı yağ veya zeytinyağı
- 1 yemek kaşığı tereyağı
- 5 su bardağı sıcak su veya et/tavuk suyu
- Tuz, karabiber, kimyon, pul biber
Üzeri için (isteğe bağlı):
- Nane, kırmızı biber ve tereyağlı sos
Hazırlanışı:
1. Mercimeği haşlayın:
Yeşil mercimeği iyice yıkayıp üzerini geçecek kadar su ile 10-15 dakika haşlayın. Suyunu süzerek bir kenara alın.
2. Sebzeleri soteleyin:
Tencereye sıvı yağ ve tereyağını alın. Küp doğranmış soğanı (isteğe bağlı havucu da ekleyebilirsiniz) kavurun. Soğanlar pembeleşince salçayı ve ezilmiş sarımsağı ekleyip birkaç dakika daha kavurun.
3. Mercimeği ekleyin:
Haşlanmış mercimeği tencereye ekleyin ve karıştırın. Ardından sıcak suyu (veya et/tavuk suyunu) ilave edin.
4. Baharatlandırın:
Tuz, karabiber, kimyon ve arzuya göre pul biber ekleyin. Kısık ateşte mercimekler iyice yumuşayana kadar yaklaşık 20-25 dakika pişirin.
5. İsterseniz blender’dan geçirin:
Çorbanızın kıvamını isteğinize göre bırakabilirsiniz. Pürüzsüz seviyorsanız el blenderıyla çekebilirsiniz; taneli seviyorsanız bu adımı atlayın.
6. Sosu hazırlayın (isteğe bağlı):
Küçük bir tavada biraz tereyağında kuru nane ve kırmızı toz biberi kızdırarak çorbanın üzerine dökebilirsiniz.
- Ana Yemek: Beyti Kebabı
Lavaşa sarılı kıymanın yoğurt ve domates sosuyla buluştuğu beyti kebabı, bayram öncesi sofralara adeta bir şölen havası katıyor. Et severler için vazgeçilmez bir klasik.
Beyti Kebabı Tarifi
4-6 kişilik | Hazırlık: 30 dk | Pişirme: 20-25 dk
Malzemeler:
Köftesi için:
- 500 gram dana kıyma (orta yağlı)
- 1 adet soğan (rendelenmiş)
- 2 diş sarımsak (ezilmiş)
- 1 dilim bayat ekmek içi (ıslatılıp ufalanmış)
- 1 çay kaşığı kimyon
- 1 çay kaşığı kararbiber
- 1 çay kaşığı pul biber
- 1 tatlı kaşığı tuz
- 1 yemek kaşığı sıvı yağ
Dışı için:
- 4 adet hazır lavaş veya yufka
- 1 yemek kaşığı tereyağı (eritilmiş – üzeri için)
Sosu için:
- 1 yemek kaşığı tereyağı
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 1 çay kaşığı toz biber
- Yarım su bardağı sıcak su
- Tuz
Servis için:
- 1 su bardağı yoğurt (isteğe göre sarımsaklı)
- Tereyağlı sos (üzerine gezdirmek için)
- Pirinç pilavı ve közlenmiş biber/dometes (yanına)
Hazırlanışı:
1. Köfte harcını hazırlayın:
Kıyma, rendelenmiş soğan, sarımsak, bayat ekmek içi, baharatlar ve sıvı yağı bir kaba alıp güzelce yoğurun. Streç filmle sararak en az 30 dakika buzdolabında dinlendirin.
2. Köfteleri pişirin:
Köfte harcından uzun, parmak kalınlığında parçalar koparıp elinizle şekillendirin. Izgara tavada ya da fırında her iki tarafını güzelce pişirin.
3. Lavaşa sarın:
Pişen köfteleri lavaşın ucuna yerleştirip sıkıca sarın. Rulo haline getirdikten sonra 2 parmak kalınlığında dilimleyin.
4. Fırınlama:
Lavaş rulolarını yan yana bir fırın kabına dizin. Üzerine eritilmiş tereyağı gezdirin. Önceden ısıtılmış 180°C fırında yaklaşık 10-15 dakika, lavaşlar hafif kızarana kadar pişirin.
5. Sos hazırlığı:
Tereyağında salçayı kavurun, toz biberi ekleyin. Sıcak suyu ilave edip karıştırarak kısa süre pişirin. Sos hazır.
6. Servis zamanı:
Fırından çıkan beyti dilimlerini servis tabağına alın. Üzerine salçalı sos gezdirin. Yanına yoğurt ve domatesli pilav ekleyin. Dilerseniz közlenmiş biber ve domatesle süsleyin.
- Yan Yemek: Domatesli Pilav
Tereyağında kavrulmuş pirinç, domatesin eşsiz aromasıyla birleşerek ana yemeğe enfes bir eşlik sunuyor. Hem sade hem de tamamlayıcı bir lezzet.
Domatesli Pilav Tarifi
4 kişilik | Hazırlık: 10 dk | Pişirme: 15-20 dk
Malzemeler:
- 1 su bardağı baldo pirinç
- 1,5 su bardağı sıcak su veya et/tavuk suyu
- 2 yemek kaşığı tereyağı (veya 1 yemek kaşığı sıvı yağ + 1 yemek kaşığı tereyağı)
- 2 adet olgun domates (rendelenmiş)
- 1 küçük boy soğan (isteğe bağlı – çok ince doğranmış)
- Tuz
- 1 çay kaşığı toz şeker (domatesin asidini dengelemek için – isteğe bağlı)
Hazırlanışı:
1. Pirinçleri hazırlayın:
Pirinci ılık tuzlu suda 15-20 dakika bekletin. Ardından bol suyla birkaç kez yıkayıp süzün.
2. Soğanı kavurun (isteğe bağlı):
Tencereye yağı alın. İsteğe bağlı olarak çok ince doğradığınız soğanı ekleyip pembeleşene kadar kavurun.
3. Domatesleri ekleyin:
Rendelenmiş domatesleri ve varsa toz şekeri ekleyin. Orta ateşte suyunu hafifçe çekene kadar 5 dakika kadar pişirin.
4. Pirinçleri ekleyin:
Süzülmüş pirinci tencereye alıp birkaç dakika domatesle birlikte kavurun. Tuzunu ekleyin.
5. Suyunu verin:
Sıcak suyu (veya et/tavuk suyu) ekleyin. Karıştırmadan kapağını kapatın. Önce yüksek ateşte 1-2 dakika kaynatın, ardından en kısık ateşte suyunu çekene kadar yaklaşık 12-15 dakika pişirin.
6. Demlendirme:
Ocağın altını kapattıktan sonra pilavı karıştırmadan 10 dakika kadar demlenmeye bırakın. Dilerseniz üzerine kağıt havlu kapatabilirsiniz.
- Salata: Közlenmiş Patlıcan Salatası
Köz tadının verdiği isli aroma, sarımsak, limon ve zeytinyağıyla birleşerek sofraya ferah bir denge katıyor. Özellikle yazı hatırlatan bir tat olarak öne çıkıyor.
Közlenmiş Patlıcan Salatası Tarifi
4 kişilik | Hazırlık: 10 dk | Pişirme: 20-25 dk (patlıcan közleme süresi)
Malzemeler:
- 3 adet orta boy patlıcan
- 2 adet yeşil biber (isteğe bağlı)
- 2 adet domates (kabukları soyulmuş, küçük doğranmış)
- 1 adet kuru soğan (veya 2 dal taze soğan)
- 1-2 diş sarımsak (isteğe bağlı)
- 3-4 dal maydanoz
- 3 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 yemek kaşığı nar ekşisi (isteğe göre limon suyu da eklenebilir)
- Tuz
- Karabiber
Hazırlanışı:
1. Patlıcanları közleyin:
Patlıcanları ocakta, fırında veya mangalda közleyin. Kabukları tamamen kararıp yumuşayana kadar pişirin. Ardından bir poşet içinde 5-10 dakika bekletip kolayca soyun.
2. Biberleri de közleyin (isteğe bağlı):
Biber kullanacaksanız onları da közleyip kabuklarını soyun ve küçük doğrayın.
3. Patlıcanları doğrayın:
Közlenmiş patlıcanların saplarını ayırın, içlerini bıçakla ince ince kıyın (ezmeden doğramaya özen gösterin).
4. Diğer malzemeleri ekleyin:
Doğradığınız domates, soğan (veya taze soğan), sarımsak ve maydanozu patlıcana ekleyin. Hepsini geniş bir kasede birleştirin.
5. Sosu hazırlayın:
Zeytinyağı, nar ekşisi, tuz ve karabiberi ayrı bir kasede karıştırıp salatanın üzerine gezdirin. Karıştırıp harmanlayın.
- Tatlı: Taş Kadayıf
Şerbetli tatlı sevenlerin gözdesi taş kadayıf, kıtır dışı ve ceviz dolgulu yapısıyla bu özel akşamı tatlı bir vedaya dönüştürüyor. Çayın yanında ikram edilen bu klasik, Ramazan sofralarının adeta nişanesi.
Taş Kadayıf Tarifi
6-8 kişilik | Hazırlık: 20 dk | Pişirme: 20 dk
Hamuru İçin:
- 1 su bardağı un
- 1 su bardağı irmik
- 1,5 su bardağı ılık su
- 1 çay kaşığı instant maya (ya da yarım paket kuru maya)
- 1 tatlı kaşığı toz şeker
- Yarım çay kaşığı tuz
İçi İçin:
- 1 su bardağı dövülmüş ceviz içi
- (İsteğe bağlı: toz tarçın veya antep fıstığı da eklenebilir)
Kızartmak İçin:
- Sıvı yağ (bolca – derin kızartma için)
Şerbeti İçin:
- 2 su bardağı toz şeker
- 2 su bardağı su
- Birkaç damla limon suyu
Hazırlanışı:
1. Şerbeti Hazırlayın (Önceden):
Şeker ve suyu kaynatın. Kaynamaya başladıktan sonra 10 dakika kadar kısık ateşte pişirin. Son 2 dakikada limon suyunu ekleyin. Soğumaya bırakın.
2. Hamuru Hazırlayın:
Un, irmik, maya, şeker ve tuzu geniş bir kapta karıştırın. Ilık suyu yavaş yavaş ekleyerek boza kıvamında bir hamur elde edin. Üzerini örtüp 30-40 dakika mayalanmaya bırakın.
3. Hamuru Pişirin (Pankek Gibi):
Isıtılmış yapışmaz tavaya yağ koymadan, hamurdan birer kepçe dökün. Sadece tek tarafını pişirin (üzeri göz göz olup kuruyana kadar). Pişmeyen taraf üstte kalacak şekilde soğumaya bırakın.
4. İçini Doldurun ve Kapatın:
Pişen hamurların ortasına ceviz içi koyun. Yarım ay şeklinde katlayarak kenarlarını parmak uçlarınızla bastırıp kapatın.
5. Kızartın:
Derin bir tencerede yağı ısıtın. Kadayıfları altın sarısı renk alana kadar kızartın. Kızaranları havlu kağıt üzerine alıp fazla yağını süzdürün.
6. Şerbete Batırın:
Sıcak kadayıfları soğuk şerbete atın, 10-15 saniye bekletip çıkarın. Dilerseniz üzerine toz fıstık serpebilirsiniz.
Sofraların Ötesinde Bir Veda
Son iftar, yalnızca bir yemek değil; aynı zamanda sabrın, şükrün ve maneviyatın özeti… Ramazan boyunca edilen duaların kabul olması, paylaşılan lokmaların bereket getirmesi, yardımlaşmanın artarak sürmesi en büyük temennilerden biri. Ramazan ayı boyunca kurulan gönül sofraları, bu akşam son kez birleşiyor.
Bayrama Doğru
Bu son iftarla birlikte Ramazan sona eriyor, ama geride bıraktığı iz çok derin. Şimdi gözler bayram sabahına çevriliyor. Tatlı bir telaş başlıyor evlerde: bayram temizlikleri, misafir hazırlıkları, çocukların yeni kıyafet heyecanı...
Tüm İslam alemine hayırlı bayramlar, edilen duaların kabul, kurulan sofraların daim olması dileğiyle… Ramazan’a veda ediyor, Bayram’a umutla merhaba diyoruz.
